مبانی ابتدایی بورس و معاملات

راهنمای آموزش بورس

چگونه وارد بورس شویم؟ آموزش ورود به بورس

برای ورود به بازار بورس اولین قدم دریافت کد بورسی است. به منظور دریافت کد بورسی ابتدا باید در سامانه سجام به نشانی sejam.ir  مراجعه کرده و اطلاعات خود را ثبت نمایید. لازم به ذکر است که شماره همراه وارد شده باید به نام خود شخص باشد(به غیر ازا فراد زیر 18 سال). پس از ثبت نام یک کد رهگیری 10 رقمی به شماره همراه شما پیامک می شود و سپس شما باید احراز هویت شوید.

احرازهویت سجام به دو روش آنلاین و حضوری امکان پذیر است.

روش آنلاین: از طریق اپلیکیشن های آپ و سیگنال

روش حضوری:  مراجعه به یکی از دفاتر پیشخوان دولت منتخب سپرده گذاری در نزدیکی محل سکونت  (با در دست داشتن کد پیگیری ، شناسنامه و کارت ملی)

پس از انکه احراز هویت شما انجام شد  کد منحصر به فردی همانند کدملی تحت عنوان کد بورسی که شامل حروف و اعداد می باشد برای شما صادر می گردد.

و در نهایت برای شروع سرمایه گذاری در بورس یک کارگزاری را انتخاب کرده و در آن ثبت نام می کنید.

شما می توانید هم به صورت حضوری با مراجعه به  یکی از شعبات کارگزاری و یا از طریق لینک ثبت نام غیرحضوری بدون مراحعه به کارگزاری ثبت نام خود را انجام دهید.

لینک ثبت نام غیرحضوری کارگزاری سرمایه گذاری ملی ایران: https://reg.nicibroker.com/account/mobile

پس از ثبت نام غیرحضوری پیامکی حاوی نام کاربری و رمز عبور و لینک سامانه معاملاتی جهت معاملات انلاین به شماره همراه اعلام شده شما ارسال می گردد.

راه های ارتباطی با کارگزاری نیز به شرح زیر می باشد:

شماره تماس: 91005556-021

واتساپ کارگزاری:91005556-021

ایمیل: info@nibi.ir

 

حال به بررسی برخی از مفاهیم ابتدایی بورس می پردازیم:

زمان انجام معامله در بازار بورس:

هر جلسه معاملاتی به دو مرحله تقسیم می شود

مرحله اول: پیش گشایش: با هدف کشف قیمت در این مرحله، امکان ثبت، ویرایش یا حذف سفارش‌ها وجود دارد اما هیچ معامله‌ای صورت نمی‌گیرد. در خصوص سهام باید به این نکته توجه داشت که در ۵ دقیقه پایانی مرحله پیش‌گشایش، امکان حذف یا تغییر سفارش ارسال شده نیز وجود ندارد و فقط می‌توان سفارش جدید ثبت کرد.

مرحله دوم: مرحله دوم، مرحله انجام معاملات است. در این مرحله به محض برقراری شرایط انجام معامله، معامله صورت می‌گیرد.

 

حداقل سرمایه برای ورود به بورس چقدر است؟

حداقل سرمایه برای ورود به بورس ۵۰۰ هزار تومان به علاوه مبلغ کارمزد است. در عرضه‌های اولیه می‌توان حتی با مبالغ کمتر از ۵۰۰ هزار تومان نیز سرمایه‌گذاری کرد. اما هیچ سقفی برای سرمایه گذاری در بورس وجود ندارد.

در بازار پایه فرابورس نیز حداقل میزان خرید 5میلیون تومان می باشد.

پرتفوی سپرده گذاری:

به مجموعه سهام خریداری شده توسط سرمایه گذار سبد سهام یا پرتفوی می گویند. همچنین در سامانه معاملاتی آنلاین  بخشی با نام پرتفو لحظه ای نیز وجود دارد که صرفا جهت تسهیل محاسبات کاربر ایجاد شده و مبنای تصمیم گیری برای کاربر نیست.

تغییر کارگزار ناظر:

شما برای سرمایه گذاری در بورس می توانید همزمان در چندین کارگزاری فعالیت داشته باشید فقط باید به این نکته توجه داشته باشید در صورتی که شما سهمی را در کارگزاری دیگری برای اولین بار خرید کرده باشید و همان سهم را مجدد در کارگزاری دیگری خرید کنیدکارگزار ناظر شما همان کارگزاری اولی می باشد و در صورت تغییر ناظر می بایست درخواستی مبنی بر تغییر کارکزار ناظر در پنل کاربری تان ثبت نمایید. پس از ان سهام شما روزکاری بعد  جابجا می گردد.

در صورتیکه سهامی را خریداری کرده اید اما به هر دلیلی نمی دانید کارگزار ناظر شما کیست می توانید با مراجعه به سایت درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه https://ddn.csdiran.ir   می توانید لیست دارایی های خود را مشاهده کنید.

دقت داشته باشید اشخاصی که سجامی شده اند می‌توانند در این درگاه وارد شده و سهام خود را مشاهده نمایند.

در خصوص خرید وفروش سهام:

شما در همان روزی که سهمی را خرید می کنید امکان فروش آن را نیز درهمان روز دارید.

وجه حاصل از فروش سهام تا زمانی که  در پنل کاربری تان درخواست تقاضای وجه ثبت نکنید مبلغ در حساب شما در کارگزاری باقی می ماند.

در صورت فروش سهام مبلغ پس از دو روز کاری به حساب بانکی اعلام شده از سمت شما واریز می گردد.

همچنین وجه حاصل از فروش اوراق و صندوق های درآمد ثابت یک روز کاری پس از فروش قابل دریافت می باشد.

روزهای کاری کارگزاری نیز  ایام هفته به جز پنج شنبه ها و تعطیلات رسمی می باشد.

در خصوص واریز وجه نیز سقف واریز وجه از سوی بانک مرکزی برداشته شده و هر شخص تنها با کارت متعلق به خود می تواند از طریق پنل انلاین و بدون مراجعه حضوری به بانک واریزی خود را انجام دهد.اما در صورتی که مایل باشید از طریق بانک واریزی خود را انجام دهید می توانید یکی از شماره حساب های شرکت که در سایت کارگزاری قابل مشاهده می باشد https://nibi.ir/ را انتخاب کرده و سپس پس از واریز فیش واریزی خود را برای کارگزاری ارسال نمایید.

 

عرضه اولیه:

به فرآیند فروش سهام شرکتی که برای اولین بار در بازار بورس یا فرابورس عرضه می‌شود، گفته می‌شود. یکی از ویژگی‌های مهم عرضه اولیه، تبدیل شرکت از حالت سهامی خاص به یک شرکت عام است، که این امکان را به همه افراد می‌دهد که سهام آن را از طریق بازار ثانویه معامله کنند.

برای خرید عرضه اولیه باید در روز و ساعت مشخص شده توسط شرکت بورس یا فرابورس که از طریق پیام ناظر و پیام ادمین در پنل آنلاین قابل مشاهده می باشد سفارش خود را ثبت کنید.

تعداد و قیمت و مشخصات هر عرضه چند روز قبل از زمان عرضه طی اطلاعیه ای  به اطلاع عموم اعلام می گردد.

افزایش سرمایه:

افزایش سرمایه یکی از روش‌های تامین مالی شرکت ها در بورس است. شرکت‌ها برای اینکه بتوانند فعالیت‌های خود را گسترش دهند، محصولات جدیدی تولید کنند و یا ظرفیت خط تولیدشان را افزایش دهند نیاز به سرمایه بیشتر دارند. برای همین اقدام به جذب سرمایه یا اصطلاحا اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند.

انوع افزایش سرمایه:

1: از محل اورده نقدی

در روش افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، شرکت برای جذب سرمایه مورد نیازش می‌خواهد از عموم مردم سرمایه جذب کند اما این فرصت را ابتدا در اختیار سهامداران فعلی‌اش می‌گذارد بنابراین اوراقی تحت عنوان حق تقدم منتشر می‌کند و به سهامداران می‌دهد.سهامدار در مدت زمان مجاز برای معاملات این اوراق که معمولا ۲ ماه است و به آن مهلت پذیره‌نویسی گفتـه می‌شود، دو راهکار دارد.

پرداخت مبلغ اسمی سهام:  دارندگان حق تقدم باید در مهلت مشخص شده، ارزش اسمی ( به ازای هر سهم 1000 ریالهر سهم را به حساب شرکت واریز نمایند. سپس اطلاعات واریز وجه را به شرکت اطلاع دهند. البته اگر سهامداران مطالبه‌ای از شرکت داشته باشند، بنا به تصمیم شرکت ممکن است این مبلغ یا بخشی از آن کسر گردد. پس از آن، باید منتظر طی شدن مراحل قانونی آن توسط شرکت باشند.

سهامداران هر شرکت می توانند با مراجعه به پرتال امور سهامداران شرکت، گواهی حق تقدم خود را دریافت کنند. در این گواهی به جزئیاتی مانند مبلغ قابل پرداخت بابت حق‌تقدم خرید سهام و چگونگی پرداخت آن، مهلت زمانی و اشاره می‌شود.

در این روش سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغی را در بازه زمانی دو ماهه به شرکت پرداخت کند. این مبلغ در ایران معمولا هزار ریال (قیمت اسمی سهم) است. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سـرمایه، حق تقدم شما تبدیل به سهم عادی می‌شود

فروش حق تقدم: اگر سهامدار به هر علتی تمایل نداشتـه باشد که از حق تقدم‌های خود استفاده کند، می‌تواند در بازه زمانی دو ماهه حق تقدم‌های خود را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشد. این حق تقدم‌ها مانند سهام عادی در بورس قابل معامله هستند. حق تقدم هر سهم با اضافه شدن حرف «ح» پس از نماد آن قابل شناسایی است.

 عدم واریز وجه اسمی و عدم فروش حق تقدم‌:

در صورتی که دارنده حق تقدم، نسبت به آن بی‌تفاوت باشد و یا فراموش نماید وجه آن را در زمان تعیین شده واریز نماید یا در مهلت مقرر آن را نفروشد ، این حالت به وجود می‌آید.

مدتی بعد از متوقف شدن معاملات نماد حق تقدم شرکت، نماد حق‌ تقدم‌ از سبد دارایی همه افراد خارج می‌شود. پس از بررسی‌های شرکت، تعداد حق تقدم‌هایی که وجه اسمی آن‌ها به حساب شرکت واریز نشده است، مشخص می‌شود. شرکت در مرحله‌بعد و با انتشار آگهی  در سامانه کدال  آن‌ها را به فروش می‌رساند. پس از فروش حق‌تقدم‌های استفاده نشده و کسر هزینه و کارمزدفروش، وجه حاصل از آن در اختیار سهامدارانی که از حق‌تقدم‌ خود استفاده نکرده‌اند، قرار خواهد گرفت. جزئیات مربوط به این فرآیند از طریق سایت کدال منتشر می‌شود. در صورت وجود هرگونه سوال یا ابهام، باید با امور سهام شرکت مربوطه تماس حاصل نمایید.

 

افزایش سرمایه از محل سود انباشته:

 یکی از متداول ترین روش های تامین مالی شرکت هاست. در این روش شرکت ها از محل سودهایی که طی سالیان پیش جمع کرده اند، تصمیم می گیرند افزایش سرمایه دهند. برای این منظور ابتدائا در مجمع سهامداران رای گیری می‌کنند تا در صورتیکه این تصمیم تصویب شد صرفا با اجازه سازمان بورس مراحل اداری را طی کنند. در این روش شما به عنوان سهامدار شرکت قرار نیست پولی به حساب شرکت بریزید.. بابت افزایش سرمایه از محل سود انباشته، شرکت به شما سهام جدیدی تحت عنوان «سهام جایزه» می‌دهد زیرل شما بابت آن پولی نمی‌پردازید. در این روش قیمت سهام شما کمی کاهش می‌یابد اما تعداد سهام افزایش می‌یابد به طوری که در مجموع جمع ارزش دارایی شما تغییری نخواهد کرد.

 

 

از محل صرف سهام:

در این روش با سلب حق تقدم سهامداران ، سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه به قیمت بازار مورد پذیره نویسی کلیه فعالان بازار سرمایه می گردد

در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره‌نویسی به فروش رساند‌ه و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوختـه منتقل یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد

در افزایش سرمایه به روش صرف سهام، شرکت سهام خود را از طریق پذیره‌نویسی و با قیمتی بیش از قیمت اسمی (۱۰۰ تومان) در بازار به فروش می‌رساند که به مابه‌التفاوت قیمت فروش و قیمت اسمی، صرف سهام گفته می‌شود..